Məqsəd 4 . Hamı üçün inklüziv və bərabər keyfiyyətli təhsili təmin etmək və ömür boyu təhsil almaq imkanlarını dəstəkləmək

4.2.2 Təşkil olunmuş təlimlərdə iştirak səviyyəsi (rəsmi müəyyən edilmiş ibtidai təhsilə qəbul olunma yaşına bir il qalmış), cins üzrə bölgüdə

image-422-teskil-olunmus-telimlerde-istirak-seviyyesi-resmi-mueyyen-edilmis-ibtidai-tehsile-qebul-olunma-y

2010-cu illə müqayisədə 2022-ci ildə ölkədə təşkil olunmuş təlimdə iştirak səviyyəsi 62,3 faiz bəndi artmış və 33,3 faizdən 95,6 faizə çatmışdır. Baxılan dövrdə təşkil olunmuş təlimdə oğlanların iştirak səviyyəsi 61,7 faiz bəndi artaraq 34,0 faizdən 95,7 faizədək, qızların iştirak səviyyəsi isə 63,1 faiz bəndi artaraq 32,4 faizdən 95,5 faizədək yüksəlmişdir.

Yaşayış yeri üzrə bölgüyə gəldikdə, 2010-2022-ci illərdə təşkil olunmuş təlimdə iştirak səviyyəsi şəhər yerlərində 60,7 faiz bəndi artaraq 39,2 faizdən 99,9 faizə, kənd yerlərinə isə 63,7 faiz bəndi artaraq 27,1 faizdən 90,8 faizə çatmışdır.

4.4.1 İnformasiya-kommunikasiya texnologiyalarından (İKT) istifadə bacarıqlarına malik olan gənclərin və böyüklərin xüsusi çəkisi, bacarıq növləri üzrə bölgüdə

image-441-informasiya-kommunikasiya-texnologiyalarindan-ikt-istifade-bacariqlarina-malik-olan-genclerin-ve

2013-2019-cu illər ərzində İKT-dən istifadə bacarıqlarıına malik olan gənclərin xüsusi çəkisi 84,7 faizdən 87,6 faizədək, böyüklərin xüsusi çəkisi isə 58,7 faizdən 63,7 faizədək yüksəlmişdir. Həm gənclər, həm də böyüklər arasında xüsusi proqramlaşdırma dilindən istifadə etməklə kompüter proqramlarının yazılması bacarığı İKT-dən digər istifadə bacarıqlarına nisbətən hələ ki, aşağı səviyyədədir.

4.5.1 Təhsildə gender bərabərliyi indeksi[1]

image-451-tehsilde-gender-beraberliyi-indeksi[1]

2010-cu illə müqayisədə 2019-cu ildə ölkə üzrə təhsildə gender bərabərliyi indeksi məktəbəqədər təhsil müəssisələri üzrə 0,846-dan 0,878-dək, ümumtəhsil müəssisələri üzrə 0,859-dan 0,876-dək, ali təhsil müəssisələri üzrə isə 0,838-dən 0,949-dək yüksəlmişdir.

2010-2019-cu illər ərzində məktəbəqədər təhsil müəssisələrində oğlanların sayı 12,2 faiz artaraq 61140 nəfərdən 68610 nəfərə, qızların sayı 16,4 faiz artaraq 51752 nəfərdən 60216 nəfərə, ümumtəhsil müəssisələrində oğlanların sayı 20,7 faiz artaraq 713970 nəfərdən 862099 nəfərə, qızların sayı 23,1 faiz artaraq 613562 nəfərdən 755039 nəfərə, ali təhsil müəssisələrində isə oğlanların sayı 25,4 faiz artaraq 79067 nəfərdən 99125 nəfərə, qızların sayı 42,0 faiz artaraq 66248 nəfərdən 94042 nəfərə yüksəlmişdir.

Bu göstərici baxılan dövr ərzində məktəbəqədər təhsil müəssisələri üzrə şəhərlərdə 0,827-dən 0,877-dək yüksəlmiş, kənd yerlərində isə 0,902-dən 0,879-dək enmişdir. Ümumtəhsil müəssisələri üzrə göstərici şəhərlərdə 0,831-dən 0,864-dək yüksəlmiş, kənd yerlərində isə 0,895-dən 0,894-dək enmişdir.

[1] BMT-nin qlobal göstəricilər sistemində bu göstərici “4.5.1 Bu siyahıda təhsilə aid olan və dezaqreqasiya oluna bilən bütün göstəricilər üzrə bərabərlik indeksləri (qadın/kişi, şəhər/kənd yeri, aşağı/yuxarı rifah kvintillinin əhalisi və məlumatların mövcudluğundan asılı olaraq digərləri, məsələn əlillər, yerli xalqlar və münaqişənin təsirinə məruz qalmış insanlar)” kimi müəyyən edilmişdir. Göstərici nəşrdə rəsmi statistika məlumatları əsasında milli kontekstdə verilmişdir.

4.6.1 Verilmiş yaş qrupunda ən azı müəyyən edilmiş funksional savadlılıq səviyyəsinə çatmış əhalinin xüsusi çəkisi, cins üzrə, faizlə

image-461-verilmis-yas-qrupunda-en-azi-mueyyen-edilmis-funksional-savadliliq-seviyyesine-chatmis-ehalinin-

2010-2019-cu illər ərzində 15-24 yaş qrupunda ən azı müəyyən edilmiş funksional savadlılıq səviyyəsinə çatmış gənclərin xüsusi çəkisi 99,9 faiz, kişilər üzrə 100 faiz, qadınlar üzrə isə 99,9 faiz təşkil etmişdir.

2010-2019-cu illər ərzində 15 və yuxarı yaş qrupunda ən azı müəyyən edilmiş funksional savadlılıq səviyyəsinə çatmış böyüklərin xüsusi çəkisi 99,8 faiz, kişilər üzrə 99,9 faiz, qadınlar üzrə isə 99,7 faiz təşkil etmişdir. Bu göstəricilər ölkənin şəhər və kənd yerləri üçün də eyni olmuşdur.

2019-cu ildə ən azı müəyyən edilmiş funksional savadlılıq səviyyəsinə çatmış böyüklərin sayı ali təhsil səviyyəsi üzrə 1047 min, orta ixtisas təhsil səviyyəsi üzrə 664 min, tam orta təhsil səviyyəsi üzrə 4905 min, ümumi orta təhsil səviyyəsi üzrə isə 984 min nəfər təşkil etmişdir.

[1] BMT-nin qlobal göstəricilər sistemində bu göstərici “Verilmiş yaş qrupunda ən azı müəyyən edilmiş funksional a) savadlılıq və b) riyazi savadlılıq səviyyəsinə çatmış əhalinin xüsusi çəkisi, cins üzrə bölgüdə” kimi müəyyən edilmişdir. Nəşrdə verilən göstərici mövcud rəsmi statistika məlumatları əsasında hesablanmış yalnız a) savadlılığın ən azı müəyyən edilmiş funksional səviyyəsinə çatmış əhalinin həmin yaş qrupundakı xüsusi çəkisini əks etdirir.

4.a.1 Əsas xidmətləri əlyetərliliyi təmin edən məktəblərin xüsusi çəkisi, xidmət növləri üzrə bölgüdə

image-4a1-esas-xidmetleri-elyeterliliyi-temin-eden-mekteblerin-xususi-chekisi-xidmet-novleri-uzre-bolgude

2010-2019-cu illər ərzində ölkənin şəhər və kənd yerlərində elektrik enerjisi, əsas içməli su mənbələri, oğlan və qızlar üçün ayrılıqda minimum şəraiti olan sanitar qovşaqlarla və əl yumaq üçün əsas vasitələrlə təmin edilmiş məktəblərin xüsusi çəkisi 100 faiz təşkil etmişdir. 2010-cu illə müqayisədə 2019-cu ildə ölkə üzrə təhsil məqsədləri üçün internetə çıxışla təmin edilmiş məktəblərin xüsusi çəkisi 23,5 faiz bəndi artaraq 39,1 faizdən 62,6 faizədək, təhsil məqsədləri üçün kompüterlərlə təchiz edilmiş məktəblərin xüsusi çəkisi isə 12,9 faiz bəndi artaraq 83,9 faizdən 96,8 faizə çatmışdır.

Ötən il şəhər yerlərindəki məktəblərin 98,7 faizi təhsil məqsədləri üçün kompüterlərlə, 89,6 faizi isə təhsil məqsədləri üçün internetə çıxışla təmin edilmişdir. Kənd yerlərinə gəldikdə isə təhsil məqsədləri üçün kompüter və internetlə təminat səviyyəsi müvafiq olaraq 96,2 və 52,4 faiz olmuşdur.

4.c.1 Tələb olunan minimal kvalifikasiyalara malik olan müəllimlərin xüsusi çəkisi, təhsil səviyyəsi üzrə bölgüdə

image-4c1-teleb-olunan-minimal-kvalifikasiyalara-malik-olan-muellimlerin-xususi-chekisi-tehsil-seviyyesi-u

2010-2019-cu illər ərzində minimal peşə hazırlığı keçmiş müəllimlərin xüsusi çəkisi məktəbəqədər təhsil müəssisələri üzrə 6,8 faiz bəndi artaraq 83,5 faizdən 90,3 faizə, ibtidai təhsil üzrə 0,6 faiz bəndi artaraq 99,3 faizdən 99,9 faizə, ümumi və ümumi tam orta təhsil səviyyəsi üzrə isə 0,7 faiz bəndi artaraq 99,0 faizdən 99,7 faizə çatmışdır.

Göstərici 2019-cu ildə dövlət və qeyridövlət təhsil müəssisələri üzrə müvafiq olaraq məktəbəqədər təhsil müəssisələrində 90,3 faiz və 91,4 faiz, ibtidai təhsildə 99,9 faiz və 98,1 faiz, ümumi və ümumi tam orta təhsildə isə 99,7 faiz və 96,9 faiz təşkil etmişdir.

DİM üzrə milli səviyyədə irəliləyişin monitorinq və qiymətləndirilməsi