Ana səhifə / DİM üzrə milli səviyyədə irəliləyişin monitorinq və qiymətləndirilməsi
load more load more

DİM üzrə milli səviyyədə irəliləyişin monitorinq və qiymətləndirilməsi

Məqsəd 8 . Davamlı, inklüziv və dayanıqlı iqtisadi artımı, hamı üçün tam və məhsuldar məşğulluğu və layiqli işi təşviq etmək.
8.1.1 Əhalinin hər nəfərinə düşən real ÜDM-in illik artım sürəti, əvvəlki ilə nisbətən, faizlə

image-811-ehalinin-her-neferine-dusen-real-udm-in-illik-artim-sureti-evvelki-ile-nisbeten-faizle

2022-ci ildə əhalinin hər nəfərinə düşən real ÜDM əvvəlki ilə nisbətən 4,1 faizədək artmışdır.

İlkin məlumatlara görə 2022-ci ildə ölkənin ÜDM-i 133825,8 milyon manat olmuşdur ki, bunun da 52,2 faizi iqtisadiyyatın qeyri neft-qaz sahələrində, 47,8 faizi isə neft-qaz sektorunda istehsal edilmişdir. ÜDM istehsalının 51,1 faizi sənayenin, 8,2 faizi ticarət və nəqliyyat vasitələrinin təmiri sahələrinin, 4,8 faizi tikintinin, 6,0 faizi nəqliyyat və anbar təsərrüfatının, 4,8 faizi kənd təsərrüfatı, meşə təsərrüfatı və balıqçılığın, 1,6 faizi turistlərin yerləşdirilməsi və ictimai iaşənin, 1,4 faizi informasiya və rabitə sahələrinin, 14,7 faizi isə digər sahələrin payına düşmüş, məhsula və idxala xalis vergilər isə ÜDM-in 7,4 faizini təşkil etmişdir.
8.10.1 Kommersiya banklarının filiallarının və b) bankomatların sayı, böyüklərin hər 100000 nəfərinə

image-8101-kommersiya-banklarinin-filiallarinin-ve-b-bankomatlarin-sayi-boyuklerin-her-100000-neferine
15 və yuxarı yaşda olan əhalinin hər 100000 nəfərinə kommersiya banklarının filiallarının sayı 2010-cu ildəki 13,6-dan 2019-cu ildə 11,0-dək aşağı düşmüş, bankomatlarının sayı isə 26,7-dən 33,9-dək artmışdır.
2010-cu ildə ölkədəki bankomatların sayı 1892 (bunlardan 1053 ədədi Bakı şəhərində, 839 ədədi regionlarda) ədəd olmuşdursa, 2019-cu ilin sonuna bu göstərici 2647 ədədə (bunlardan 1421 ədədi Bakı şəhərində, 1226 ədədi regionlarda) çatmışdır[1].
2019-cu ildə ölkədə fəaliyyət göstərən 30 banka (bunlardan 2-si dövlət, 28-i isə özəl sektora aiddir) aid 509 filial mövcud olmuşdur[2].
8.2.1 Məşğul əhalinin hər nəfərinə düşən real ÜDM-in illik artım sürəti, əvvəlki ilə nisbətən, faizlə

image-821-mesgul-ehalinin-her-neferine-dusen-real-udm-in-illik-artim-sureti-evvelki-ile-nisbeten-faizle
2010-cu ilə nisbətən 2019-cu ildə məşğul əhalinin hər nəfərinə düşən real ÜDM 0,7 faiz azalmışdır. 
2019-cu ildə iqtisadiyyatda məşğul olan əhalinin sayı 2010-cu illə müqayisədə 14,1 faiz artaraq 4329,1 min nəfərdən 4938,5 min nəfərə çatmışdır. Həmin ildə ümumi məşğul əhalinin 36,0 faizi kənd təsərrüfatı, meşə təsərrüfatı və balıqçılıq, 14,4 faizi ticarət və nəqliyyat vasitələrinin təmiri, 7,8 faizi təhsil, 7,4 faizi tikinti, 5,7 faizi dövlət idarəetməsi, müdafiə və sosial təminat, 5,3 faizi emal sənayesi, 4,2 faizi nəqliyyat və anbar təsərrüfatı, 3,9 faizi səhiyyə və sosial xidmətlərin göstərilməsi, 15,3 faizi isə iqtisadiyyatın digər sahələrinin payına düşmüşdür. 
Mülkiyyət növləri bölgüsünə gəldikdə isə qeyri-dövlət sektorunda məşğul əhalinin sayı dövlət sektoruna nisbətən daha çox olmuşdur. Belə ki, məşğul əhalinin 76,6 faizi yəni 3781,7 min nəfəri qeyri-dövlət sektorunda, 23,4 faizi yəni 1156,8 nəfəri isə dövlət sektorunda məşğul olmuşlar.
8.5.1 İşçilərin orta saathesabı əməkhaqqı, cins üzrə bölgüdə, manatla

image-851-ischilerin-orta-saathesabi-emekhaqqi-cins-uzre-bolgude-manatla
2010-2019-cu illər ərzində ümumilikdə işçilərin orta saathesabı əməkhaqqı 1,9 dəfə artaraq 2,2 manatdan 4,2 manatadək yüksəlmişdir. Bu dövrdə qadınların orta saathesabı əməkhaqqı 1,9 dəfə artaraq 1,6 manatdan 3,0 manatadək, kişilərin orta saathesabı əməkhaqqı isə 1,8 dəfə artaraq 2,7 manatdan 4,9 manatadək yüksəlmişdir. 
2019-cu ildə kişilərin orta aylıq nominal əməkhaqqı 764,8 manat, qadınların isə 443,4 manat olmuşdur. İşçilərin orta aylıq nominal əməkhaqqı dövlət sektoruna nisbətən qeyridövlət sektorunda daha çox olmuşdur. Belə ki, qadınlar dövlət sektorunda 405,9 manat, qeyridövlət sektorunda 549,6 manat orta aylıq nominal əməkhaqqı ilə çalışmışlar. Kişilərin isə orta aylıq nominal əməkhaqqı müvafiq olaraq 673,1 manat və 837,5 manat təşkil etmişdir. 
İqtisadi rayonlar üzrə bölgüdə göstərici üzrə ən yüksək hədd Bakı şəhərində 5,7 manat, ən aşağı hədd isə Yuxarı-Qarabağ iqtisadi rayonunda 2,3 manat olaraq qeydə alınmışdır.
8.5.2 İşsizlik səviyyəsi, cins üzrə bölgüdə, faizlə

image-852-issizlik-seviyyesi-cins-uzre-bolgude-faizle
2010-2019-cu illərdə ölkə üzrə işsizlik səviyyəsi 5,6 faizdən 4,8 faizədək, kişilər arasında işsizlik səviyyəsi 4,4 faizdən 4,0 faizədək, qadınlar arasında isə 6,9 faizdən 5,7 faizədək azalmışdır. Bu müddət ərzində ölkədə iqtisadi fəal əhalinin sayı 602,7 min nəfər artaraq 5190,1 min nəfərə çatmışdır ki, onun da 251,6 min nəfəri işsiz əhali təşkil etmişdir. 
2019-cu ildə yaşayış yerinə görə qadınlar arasında işsizlik səviyyəsi şəhər yerlərində 6,7 faiz, kənd yerlərində 4,7 faiz, kişilər arasında işsizlik səviyyəsi şəhər yerlərində 4,9 faiz, kənd yerlərində 3,1 faiz təşkil etmişdir. 
İqtisadi rayonlar üzrə bölgüdə işsiz şəxslərin sayı ən çox Bakı şəhərində qeydə alınmışdır.


8.8.1 Hər 100000 işləyənə düşən istehsalatda həlak olma və xəsarət alma halları, cins üzrə bölgüdə

image-881-her-100000-isleyene-dusen-istehsalatda-helak-olma-ve-xesaret-alma-hallari-cins-uzre-bolgude
Hər 100000 işləyənə istehsalatda həlak  olma və xəsarət alma hallarının sayı 2019-cu ildə 2010-cu illə müqayisədə 1 hal azalsa da, 2018-ci illə müqayisədə 5 hal artaraq 18 təşkil etmişdir.
Baxılan dövr ərzində istehsalatda həlak olan şəxslərin sayı 68 nəfərdən 63 nəfərədək azalmış, xəsarət alan şəxslərin sayı isə 196 nəfərdən 239 nəfərədək artmışdır.
2019-cu ildə iqtisadi fəaliyyət növləri üzrə  istehsalatda həlak olmuş və xəsarət almış şəxslərin sayı mədənçıxarma sənayesində 59, emal sənayesində 45, elektrik enerjisi, qaz və buxar istehsalı, bölüşdürülməsi və təchizatı sahələrində 18, su təchizatı, tullantıların təmizlənməsi və emalı sahələrində 3, tikintidə 53, nəqliyyat və anbar təsərrüfatında 28, informasiya və rabitə sahələrində 10, digər iqtisadi fəaliyyət növlərində isə 86 nəfər olmuşdur.


8.9.1 ÜDM-in xüsusi çəkisi kimi hesablanan turizmdən yaradılmış ÜDM və artım sürəti

image-891-udm-in-xususi-chekisi-kimi-hesablanan-turizmden-yaradilmis-udm-ve-artim-sureti
2013-2019-cu illər ərzində turizmin ÜDM-də xüsusi çəkisi 3,6 faizdən 4,5 faizədək yüksəlmişdir. Turizm üçün xarakterik sahələrdə yaradılmış əlavə dəyərin həcmi 2019-cu ildə 2013-cü illə müqayisədə 78,1 faiz artaraq 2080,2 milyon manatdan 3704,9 milyon manatadək yüksəlmişdir.

2013-2019-cu illər ərzində turizm üçün xarakterik sahələrdə yaradılmış əlavə dəyərin həcminin orta illik artım sürəti 8,8 faiz təşkil etmişdir. 2019-cu ildə turizm üçün xarakterik sahələrdə yaradılmış əlavə dəyərin həcmi 2014-cü illə müqayisədə 2404,2 milyon manatdan 3704,9 milyon manatadək yüksəlmişdir.