Ana səhifə / Dayanıqlı İnkişaf Məqsədləri barədə qısa xülasə / Məqsəd 1. Yoxsulluğa son
Dayanıqlı İnkişaf Məqsədləri barədə məlumatlar
Məqsəd 1. Yoxsulluğun bütün formalarına hər yerdə son qoymaq


1990-cı ildən bəri, kəskin yoxsulluq səviyyəsi yarıdan çox azaldılmışdır. Bu nailiyyət diqqətəlayiq olsa da, inkişaf etməkdə olan bölgələrdə hələ də, hər beş nəfərdən biri gündəlik 1,25 ABŞ dollarından az gəlirlə yaşayır və  milyonlarla insanın gündəlik gəliri bu məbləğdən cüzi dərəcədə yüksəkdir. Üstəlik, bir çox insanlar yenidən yoxsulluğa düçar olma riski ilə üzləşir. Hazırda 836 milyon insan hələ də kəskin  yoxsulluq həddində yaşayır. İnkişaf etməkdə olan ölkələrdə təxminən hər 5 nəfərdən biri günə 1,25 ABŞ dollarından az qazancla yaşayır. Dünyada beş yaşadək hər dörd uşaqdan birinin boyu öz yaşına görə qeyri-adekvatdır. Qeyri-stabil vəziyyətdə olan və münaqişələrdən əziyyət çəkən kiçik ölkələrdə  yüksək yoxsulluq səviyyəsibə daha çox rast gəlinir. 2014-cü ildə hər gün 42 min insan münaqişələrlə bağlı olaraq, sığınacaq axtarmaq üçün evlərini tərk etmək məcburiyyətində qalmışdır.Yoxsulluq sadəcə yaşayış vasitələrinin dayanıqlılığını təmin etmək üçün lazım olan gəlir və resursların çatışmazlığından ibarət deyil. O, aclıq və zəif qidalanma, təhsilə və digər əsas xidmətlərə çıxış imkanının məhdud olması, sosial ayrı-seçkilik və təcridolunma, eləcə də qərarların qəbul edilməsində iştirakın olmaması formalarında təzahür edir. Dayanıqlı iş yerlərinin və bərabərliyin təşviq edilməsini təmin etmək üçün iqtisadi inkişaf inklüziv xarakter daşımalıdır.

Mənbə: BMT, www.un.org/sustainabledevelopment/poverty/



                • 1.1.Hazırda günə 1.25 ABŞ dollarından az qazancla yaşayan insanlarla ölçülən kəskin yoxsulluğa 2030-cu ilədək hər yerdə hamı üçün son qoymaq
                • 1.2. Milli anlayışlara uyğun olaraq bütün formalarda yoxsulluq içərisində yaşayan bütün yaşlarda kişilərin, qadınların və uşaqların sayını 2030-cu ilədək ən azı yarıya qədər azaltmaq.
                • 1.3. Hamı, o cümlədən ağır şəraitdə yaşayanlar üçün milli səviyyədə uyğun sosial müdafiə sistemlərini və tədbirlərini həyata keçirmək və 2030-cu ilədək yoxsul və aztəminatlı əhalinin əhəmiyyətli şəkildə təminatına nail olmaq.
                • 1.4. 2030-cu ilədək, bütün kişilərin və qadınların, xüsusən də yoxsul və aztəminatlı əhalinin iqtisadi resurslara bərabər şəkildə çıxış hüquqlarına, habelə əsas xidmətlərə, torpaq və digər formalarda əmlak üzərində sahiblik və nəzarət, miras, təbii resurslar, müvafiq yeni texnologiyalar və maliyyə xidmətlərinə, o cümlədən mikro-maliyyə xidmətlərinə çıxış imkanlarına malik olmalarını təmin etmək.
                • 1.5. 2030-cu ilədək, yoxsulların və aztəminatlı əhalinin dayanıqlığını artırmaq və onların iqlimlə bağlı kəskin hadisələrə və digər iqtisadi, sosial və ekoloji təsirlərə və fəlakətlərə məruz qalma hallarını və bunlara qarşı zəifliyini azaltmaq.
                • 1.a. Bütün ölçülərdə yoxsulluğa son qoymağa yönələn proqramları və siyasətləri həyata keçirmək üçün, inkişaf etməkdə olan ölkələri, xüsusən də ən zəif inkişaf etmiş ölkələri lazımi və əvvəlcədən məlum olan vasitələrlə təmin etmək məqsədilə, inkişafla bağlı əməkdaşlığın genişləndirilməsi yolu da daxil olmaqla müxtəlif mənbələrdən əhəmiyyətli şəkildə resursların səfərbər olunmasını təmin etmək.
                • 1.b. Yoxsulluğun aradan qaldırılması tədbirlərinə sürətləndirilmiş şəkildə yatırıma dəstək göstərmək üçün yoxsullara yönələn və gender məsələlərinə həssaslıqla yanaşılan strategiyalar əsasında, milli, regional və beynəlxalq səviyyələrdə güclü siyasi çərçivələr yaratmaq.
                • 1.1.1 Beynəlxalq yoxsulluq həddindən aşağı səviyyədə yaşayan əhalinin xüsusi çəkisi, cins, yaş, məşğulluq statusu və yaşayış yeri (şəhər/kənd) üzrə bölgüdə
                • 1.2.1 Milli yoxsulluq həddindən aşağı səviyyədə yaşayan əhalinin xüsusi çəkisi, cins və yaşayış yeri üzrə bölgüdə
                • 1.2.2 Milli anlayışlara uyğun olaraq yoxsulluğun bütün təzahürləri baxımından yoxsulluq içərisində yaşayan bütün yaşlarda kişilərin, qadınların və uşaqların xüsusi çəkisi
                • 1.3.1 Sosial müdafiənin minimal səviyyəsi və ya sistemləri ilə əhatə olunan əhalinin xüsusi çəkisi, cins üzrə bölgüdə, uşaqlar, işsizlər, ahıllar, əlilliyi olan şəxslər, hamilə qadınlar, yeni doğulanlar, istehsalat xəsarəti alanlar, yoxsul və aztəminatlıları ayırmaqla
                • 1.4.1 Əsas xidmətlərə əlyetərliliyi olan ev təsərrüfatlarında yaşayan əhalinin xüsusi çəkisi
                • 1.4.2 a) Təhlükəsiz sahibolma ilə bağlı torpaq üzərində qanuni sənədlərlə təsdiq edilmiş hüquqları olan və b) torpaq üzərində öz sahiblik hüquqlarını təhlükəsiz hesab edən 18 və yuxarı yaşlı əhalinin xüsusi çəkisi, cins və torpağa sahiblik formaları üzrə bölgüdə
                • 1.5.1 Fəlakətlər nəticəsində həlak olmuş, itkin düşmüş və birbaşa zərər çəkmiş şəxslərin əhalinin hər 100 000 nəfərinə düşən sayı
                • 1.5.2 Fəlakət nəticəsində yaranmış birbaşa iqtisadi itkilərin dünya ÜDM-ə faiz nisbəti
                • 1.5.3 2015-2030-cu illərdə Fəlakət Riskinin Azaldılması üzrə Senday Çərçivə Proqramına uyğun fəlakət riskinin azaldılmasına dair milli strategiyaları qəbul etmiş və həyata keçirən ölkələrin sayı
                • 1.5.4 Fəlakət riskinin azaldılmasına dair milli strategiyalara uyğun fəlakət riskinin azaldılması üzrə yerli strategiyaları qəbul etmiş və həyata keçirən yerli hakimiyyət orqanlarının xüsusi çəkisi
                • 1.a.1 Bütün donorlar tərəfindən yoxsulluğun azaldılması üçün ayrılan ümumi inkişaf üçün rəsmi yardım qrantlarının yardım alan ölkənin ümumi dövlət gəlirlərində xüsusi çəkisi
                • 1.a.2 Ümumi dövlət xərclərində əsas xidmətlərə (təhsil, səhiyyə, sosial müdafiə və sosial təminat) çəkilən xərclərin xüsusi çəkisi
                • 1.b.1 Yoxsul əhaliyə yönəlmiş dövlət sosial xərcləri