|
Göstəricinin adı:
Turizmin ÜDM-in həcminə və artım tempinə birbaşa təsiri
|
|
1
1
|
Əlaqə
|
|
|
1.1
|
Təşkilat
|
Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi
|
|
1.2
|
Təşkilatın məsul struktur bölməsi
|
Milli hesablar və makroiqtisadi göstəricilər statistikası şöbəsi
|
|
1.3
|
Əlaqə üçün məsul şəxs
|
Nuru Süleymanov
|
|
1.4
|
Əlaqə üçün məsul şəxsin vəzifəsi
|
Milli hesablar və makroiqtisadi göstəricilər statistikası şöbəsinin müdiri
|
|
1.5
|
Əlaqə üçün məsul şəxsin poçt ünvanı
|
AZ1136, Bakı şəhəri, İnşaatçılar prospekti
|
|
1.6
|
Əlaqə üçün məsul şəxsin e-poçtu
|
nuru.suleymanov@stat.gov.az
|
|
1.7
|
Əlaqə üçün məsul şəxsin telefon nömrəsi
|
+99412 538 74 50; 377 10 70 (22-17)
|
|
1.8
|
Əlaqə üçün məsul şəxsin faks nömrəsi
|
+99412 538 24 42
|
|
2
1
|
Metaməlumatların yenilənməsi
|
|
|
2.1
|
Metaməlumatların son təsdiq tarixi
|
4/1/2021
|
|
2.2
|
Metaməlumatların son yerləşdirilməsi tarixi
|
4/1/2021
|
|
2.3
|
Metaməlumatların son yenilənməsi tarixi
|
26/08/2024
|
|
3
1
|
Statistik təqdimat
|
|
|
3.1
|
Məlumatların izahı
|
Turizm üzrə birbaşa ÜDM alıcıların qiymətlərinə bu xərclər daxilində əlavə edilmiş məhsullar və idxal üzrə xalis vergilərin miqdarına əlavə olaraq daxili turizm istehlakına cavab kimi bütün sənaye sahələri tərəfindən müəyyənləşdirilmiş ümumi əlavə dəyər hissəsinin əsas qiymətlərlə cəmi kimi müəyyən edilir.
|
|
3.2
|
Təsnifat sistemi
|
İFNT(NACE) Rev.2 üçüncü versiya (H, İ, L, N, R)
|
|
3.3
|
Əhatə edilən sektor
|
Turizmin ÜDM-də xüsusi çəkisi - qeyri - maliyyə korporasiyaları və ev təsərrüfatı sektorunu əhatə edir.
|
|
3.4
|
Statistik anlayışlar və təriflər
|
Ümumi əlavə dəyər - istehsal olunan əmtəə və xidmətlərin dəyəri ilə (buraxılışla) istehsal prosesində tam istehlak edilən məhsul və xidmətlərin dəyəri (aralıq istehlak) arasındakı fərqlə müəyyənləşdirilir
|
|
3.5
|
Statistik vahid
|
Ümumi daxili məhsul iqtisadiyyatın bütün sektorlarını ilə əlaqəli və iqtisadiyyatı bütövlükdə əhatə edən göstəricidir.
|
|
3.6
|
Statistik məcmu
|
ÜDM göstəricisinin hesablnması üçün lazımi məlumatlar müxtəlif statistik mənbələrdən əldə edilir. Qeyd etmək lazımdır ki, MHS-in makroiqtisadi göstəriciləri üçün, o cümlədən ÜDM üçün statistik məcmuə anlayışı münasib deyil.
|
|
3.7
|
İstinad zonası
|
Turizmin ÜDM-də xüsusi çəkisi - iqtisadi vahidlərin-rezidentlərin ölkə ərazisində turizmə aid olan xidmətlərin istehsalı üzrə yaratdıqları əlavə dəyərin həcminin ÜDM-də xüsusi çəkisidir.
|
|
3.8
|
Vaxt əhatəliyi
|
2013
|
|
3.9
|
Baza dövrü
|
2015
|
|
4
1
|
Ölçü vahidi
|
Min manatla
|
|
5
1
|
Hesabat dövrü
|
Hesabat dövrü rəsmi tərtib olunmuş təqvim çərçivəsində (illik) təqdim edilir
|
|
6
1
|
İnstitusional mandat
|
|
|
6.1
|
Hüquqi aktlar və digər razılaşmalar
|
Turizmin ÜDM-də xüsusi çəkisi Turizm Satellit Hesabına: 2008-ci il üzrə tövsiyə olunan metodoloji struktura, BMT-nin Statistika Komissiyası tərəfindən qəbul olunmuş və BMT-nin Dünya Turizm Təşkilatı (UNWTO), İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatı (OECD) və Avrosstat tərəfindən hazırlanmış beynəlxalq standarta əsaslanır.
|
|
6.2
|
Məlumatların təşkilatlararası bölgüsü
|
Bütün beynəlxalq təşkilatlara və yerli istifadıçilərə
|
|
7
1
|
Məxfilik
|
|
|
7.1
|
Məxfilik siyasəti
|
“Rəsmi statistika haqqında” Azərbaycan
Respublikasının Qanununa (15-ci maddə) müvafiq olaraq, ilkin məlumatların
verilməsi qadağandır. http://www.stat.gov.az/menu/3/Legislation/law_az.pdf Mikroməlumatlara giriş Dövlət
Statistika Komitəsinin sədri tərəfindən 13.06.2011-ci il tarixdə təsdiq olunmuş
“Tədqiqat məqsədilə istifadə olunması üçün istifadəçilərə mikro məlumatların
verilməsi qaydaları”na əsasən tənzimlənir. http://www.stat.gov.az/menu/6/personal_info/micro_inf.pdf Dövlət Statistika Komitəsinin
19 fevral 2014-cü il tarixli 7/02s nömrəli sərəncamı ilə təsdiq edilmiş “Fərdi
məlumatlarla necə işləmək, onların məxfiliyini necə qorumaq lazımdır?” adlı təlimat
mövcuddur. http://www.stat.gov.az/menu/6/personal_info/personal_information.pdf İlkin (fərdi) məlumatların
konfidensiallığının qorunması Azərbaycan Respublikası Dövlət Statistika Komitəsinin
məxfi statistik məlumatların qorunması sahəsində siyasəti sənədində öz əksini
tapmışdır. http://www.stat.gov.az/menu/2/quality/az/mexfilik.pdf
|
|
7.2
|
Məxfi məlumatların işlənməsi
|
Məxvi məlumatları əks etdirən, yaxud onu açıqlayan rəsmi statistika materiallarının istifadəçilər arasında yayılmasına icazə verilmir. Açıqlanmasına icazə verilən yekun (ümumiləşdirilmiş) məlumatlar ən azı üç statistik vahidin məlumatını əhatə etməlidir və belə yekunlarda statistik vahidlərin payı 85%-dən çox olmamalıdır.
|
|
8
1
|
Yayım (nəşr) siyasəti
|
|
|
8.1
|
Yayım (nəşr) təqvimi
|
Statstik göstəricilərinin yayım təqvimi Komitənin internet səhifəsində mövcuddur
|
|
8.2
|
Yayım təqviminə giriş
|
http://www.stat.gov.az/menu/4/publications/
|
|
8.3
|
İstifadəçi girişi
|
Turizm | Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi
|
|
9
1
|
Yayım tezliyi
|
İllik
|
|
10
1
|
Bərabər giriş və aydınlıq
|
|
|
10.1
|
Mətbu məlumat
|
Müəyyən olunmuş təqvimə əsasən "Azərbaycanda turizm" adlı statistik məcmuəsində dərc olunur
|
|
10.2
|
Nəşrlər
|
Komitənin rəsmi internet səhifəsində "Statistik nəşrlər" bölməsinin "Bülletenlər və bukletlər" alt bölməsinin "Nəşrlərin e-versiyası" hissəsində "Dayanıqlı inkişaf məqsədləri" adlı məcmuədə, həmçinin turizmin ÜDM-də xüsusi çəkisi haqqında məlumat , illik "Azərbaycanda turizm," və "Azərbaycanın Statistik göstəriciləri" məcmüələrində dərc olunur.
|
|
10.3
|
Onlayn məlumat bazası
|
https://www.stat.gov.az/source/system_nat_accounts/
|
|
10.4
|
Mikroməlumatlara giriş
|
Mikroməlumatlara giriş qadağandır. Yalnız Dövlət Statistika Komitəsinin sədri tərəfindən 13.06.2011-ci il tarixdə təsdiq olunmuş “Tədqiqat məqsədilə istifadə olunması üçün istifadəçilərə mikro məlumatların verilməsi qaydaları”na uyğun, ilkin məlumatlardan istifadə edilə bilər
|
|
10.5
|
Digər
|
Turizmin ÜDM-də xüsusi çəkisi Turizm Satellit Hesabına: 2008-ci il üzrə tövsiyə olunan metodoloji struktura, BMT-nin Statistika Komissiyası tərəfindən qəbul olunmuş və BMT-nin Dünya Turizm Təşkilatı (UNWTO), İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatı (OECD) və Avrosstat tərəfindən hazırlanmış beynəlxalq standarta əsaslanır.
|
|
10.6
|
Metodologiya üzrə sənədlər
|
Metodoloji materialı "Statistika üzrə əsas göstərişlər", "Azərbaycanda turizm" adllı nəşlərdə və ya bu linkdə tapmaq olar http://www.stat.gov.az/menu/7/other_metadata/.
|
|
10.7
|
Keyfiyyət üzrə sənədlər
|
Rəsmi statistika məlumatlarının istehsalı və yayılması üzrə İSO sertifikatı verilib
|
|
11
1
|
Keyfiyyətin idarə olunması
|
|
|
11.1
|
Keyfiyyət təminatı
|
Dövlət Statistika Komitəsində
ISO 9001 beynəlxalq standartına uyğun olaraq keyfiyyətin idarə edilməsi sistemi
tətbiq edilir, 2013-cü ildə Dövlət Statistika Komitəsində keyfiyyətin idarə
edilməsi sisteminin kənar audit aparılmış və həmin ilin avqust ayında ilk dəfə
“Rəsmi statistika məlumatlarının istehsalı və yayılması” sahəsində ISO
9001:2008 beynəlxalq uyğunluq sertifikatı əldə edilmişdir. Beynəlxalq
standartda 2015-ci ildə baş vermiş dəyişiklikdən sonra keyfiyyətin idarə edilməsi
sisteminin bütün sənədləri ISO 9001:2015 beynəlxalq standartının tələblərinə
uyğun olaraq yenidən hazırlanmışdır. 2017-ci ilin 09-10 mart tarixlərində
aparılmış sertifikatlaşdırma auditinin nəticələrinə əsasən Dövlət Statistika
Komitəsinin aparatı və KİS-in tətbiq edildiyi 13 yerli statistika orqanı,
2020-ci ilin 02-06 mart tarixlərində aparılmış təkrar sertifikatlaşdırma
auditinin nəticələrinə əsasən Dövlət Statistika Komitəsinin aparatı və KİS-in tətbiq
edildiyi daha 17 yerli statistika orqanı, daha sonra 2023-cü ilin 13-17 fevral
tarixlərində aparılmış təkrar sertifikatlaşdırma auditinin nəticələrinə əsasən
Dövlət Statistika Komitəsinin aparatı və KİS-in tətbiq edildiyi 45 yerli
statistika orqanı “Rəsmi statistika məlumatlarının istehsalı və yayılması” sahəsində
ISO 9001:2015 beynəlxalq uyğunluq sertifikatına layiq görülmüşdür. http://stat.gov.az/menu/2/quality/az/sertifikat_ISO_9001_2015.pdf
|
|
11.2
|
Keyfiyyət qiymətləndirilməsi
|
Hər il təsdiq edilən “Audit
proqramı” əsasında aparatın şöbələrində və KİS-in tətbiq edildiyi yerli
statistika orqanlarında daxili auditlər həyata keçirilir. Auditlərin keçirilməsi
üçün audit qrupları təşkil olunur və hər bir struktur bölmə üçün fərdi audit
planı təsdiq olunur. Audit qrupu audit planına əsasən yoxlamanı həyata keçirir.
Dövlət Statistika Komitəsində keyfiyyət aspektlərinin daxili monitorinqi mərkəzləşdirilmiş
qaydada səlahiyyətli struktur bölmə (Keyfiyyətin idarə edilməsi və metaməlumatlar
şöbəsi) tərəfindən həyata keçirilir və aparılmış auditlərin yekunlarına dair hər
il “Rəhbərlik tərəfindən təhlil” sənədi hazırlanaraq rəhbərliyə təqdim olunur.
Audit qrupunun üzvləri (auditorlar) hər auditdən əvvəl baş auditor tərəfindən,
eləcə də ildə 1 dəfədən az olmamaq şərti ilə təşkil edilən seminarlar vasitəsilə
təlimatlandırılır. Dövlət Statistika Komitəsinin fəaliyyətinin “Keyfiyyəti idarəetmə
sistemləri. Tələblər” ISO 9001:2015 beynəlxalq standartının tələblərinə cavab
verməsi ən güclü tərəflərdən biri hesab olunur. Elektron sənədləşməyə tam
keçilməməsi və paralel olaraq kağız sənəd dövriyyəsinin aparılması səbəbindən
iş yükünün artması, yeni standartların tələblərinə işçi heyətinin (əməkdaşların)
gec adaptasiyası ən zəif cəhətlər hesab olunur.
|
|
12
1
|
Aktuallıq
|
|
|
12.1
|
İstifadəçi tələbatları
|
İstifadəçilərin tələbatı illik məlumatlardır.Əsas istifadəçilər: Beynəlxalq təşkilatlar
|
|
12.2
|
İstifadəçi məmnunluğu
|
İstifadəçilər www.stat.gov.az rəsmi sayt ünvanına girərək "İstifadəçilərin
statistik məlumatlarla təmin olunması barədə sorğu" bölməsində
statistikanın əsas sahələrindən istifadəyə dair suallara cavab verirlər. Həmin
onlayn sorğunun nəticələri" ilə https://www.stat.gov.az/source/others/sorqu-yekun-2023-ARAYI%C5%9E.pdf linki vasitəsi ilə tanış
olmaq olar.
|
|
12.3
|
Dolğunluq
|
Turizmin ÜDM-də xüsusi çəkisi Turizm Satellit Hesabına: 2008-ci il üzrə tövsiyə olunan metodoloji struktura, BMT-nin Statistika Komissiyası tərəfindən qəbul olunmuş və BMT-nin Dünya Turizm Təşkilatı (UNWTO), İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatı (OECD) və Avrosstat tərəfindən hazırlanmış beynəlxalq standarta əsaslanır.
|
|
13
1
|
Dəqiqlik və etibarlılıq
|
|
|
13.1
|
Ümumi dəqiqlik
|
İllik məlumatlar əsasında dəqiqləşdirilir
|
|
13.2
|
Seçmə xətası
|
Mövcud deyil.
|
|
13.3
|
Qeyri-seçmə xətası
|
Qeyri-seçmə
xətasının aparılması Dövlət Statistika Komitəsinin kollegiyasının 2019-cu il 30
oktyabr tarixli 9/3 nömrəli qərarı ilə təsdiq olunmuş “Hesabat məlumatlarında
baş vermiş xətaların təsnifləşdirilməsi və onların aradan qaldırılması
qaydaları”na uyğun aparılır. https://www.stat.gov.az/menu/2/quality/az/00_5.pdf
|
|
14
1
|
Vaxtlı-vaxtında olma və tam vaxtında yerinə yetirmə
|
|
|
14.1
|
Vaxtlı-vaxtında olma
|
"Statistik işlər planı"na uyğun olaraq hazırlanır
|
|
14.2
|
Tam vaxtında yerinə yetirmə
|
Məlumatlar vaxtlı-vaxtlında statistik işlər proqramının təqviminə əsasən hazırlanır.
|
|
15
1
|
Uyğunluq (əlaqələndirmə) və müqayisəlilik
|
|
|
15.1
|
Coğrafi müqayisəlilik
|
Müqayisəlilik təmin edilir
|
|
15.2
|
Vaxt üzrə müqayisəlilik
|
Yekun məlumatlar 2015-ci ildən mövcuddur və dinamika sıralarında fasilələr olmamışdır.
|
|
15.3
|
Sahələrarası uyğunluq
|
İllik məlumatlarda hər-hansı bir göstəricidə dəyişiklik baş verərsə bu dəyişiklik nəzərə alınmaqla illik məlumatlar dəqiqləşdirilir.
|
|
15.4
|
Daxili uyğunluq
|
Turizmin ÜDM-də xüsusi çəkisi Turizm Satellit Hesabına: 2008-ci il üzrə tövsiyə olunan metodoloji struktura, BMT-nin Statistika Komissiyası tərəfindən qəbul olunmuş və BMT-nin Dünya Turizm Təşkilatı (UNWTO), İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatı (OECD) və Avrosstat tərəfindən hazırlanmış beynəlxalq standarta əsaslanır.
|
|
16
1
|
Xərc və yük
|
Respondetlərə ödəniş edilmir
|
|
17
1
|
Məlumatların dəqiqləşdirilməsi
|
|
|
17.1
|
Məlumatların dəqiqləşdirilməsi siyasəti
|
Məlumatların dəqiqləşdirilməsi Dövlət Statistika Komitəsinin 04.04.2012-ci il tarixli 58/t nömrəli əmri ilə təsdiq edilmiş “Əsas statistik göstəricilər üzrə məlumatlara yenidən baxılması reqlamentinə uyğun aparılır. Bu sənəd ictimaiyyət üçün açıqdır və Komitənin internet səhifəsində statistik nəşrlər bölməsində yerləşdirilmişdir
|
|
17.2
|
Məlumatların dəqiqləşdirilməsi təcrübəsi
|
"Əsas statistik göstəricilər üzrə məlumatlara yenidən baxılması reqlamenti http://www.stat.gov.az/menu/6/information_regulations/reg_05_2016.pdf
|
|
18
1
|
Statistik emal
|
|
|
18.1
|
İlkin məlumatlar
|
Müəssisə və təşkilatlardan daxil olan məlumatlar,
|
|
18.2
|
Məlumatların toplanması dövriliyi
|
Məlumatlar illik toplanır
|
|
18.3
|
Məlumatların toplanması
|
Onlayn hesabatlar
|
|
18.4
|
Məlumatlara nəzarət
|
Hər bir komponent beynəlxalq standarta uyğun qəbul olunmuş ardıcıllıqla yoxlanılır
|
|
18.5
|
Məlumatların ümumiləşdirilməsi
|
Məlumatlar Dövlət Statistika Komitəsinin Xidmət statistikası şöbəsindən əldə edilir.
|
|
18.6
|
Düzəlişlər
|
Düzəlişlər Dövlət Statistika Komitəsi tərəfindən təsdiq olunmuş "Hesabat məlumatlarında baş vermiş xətaların təsnifləşdirilməsi və onların aradan qaldıırlması qaydaları" və məlumatlara yenidən baxılması reqlamentinə əsasən adlı metodoloji tövsiyyəyə uyğun olaraq aparılır.
|
|
19
1
|
Şərh
|
Əlavə şərh yoxdur.
|